คำถาม :
หากมาฉีดวัคซีน HPV ไม่ตรงนัด จำเป็นต้องเลื่อนวันนัดหรือไม่
ชื่อสามัญทางยา :
Human Papillomavirus Quadrivalent (Types 6, 11, 16, and 18) Vaccine, Recombinant
ประเภทคำถาม :
Therapeutic use/ Efficacy
แหล่งข้อมูล :
เอกสารทุติยภูมิ
คำตอบ :
Human Papillomavirus หรือ HPV เป็นเชื้อไวรัสที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่มักเกิดขึ้นในผู้ใหญ่วัยเจริญพันธุ์ ซึ่งเชื้อไวรัส HPV มีมากถึง 120 ชนิด และมี 40 ชนิดที่สามารถก่อโรคในคนได้ ร้อยละ 90 ในผู้ป่วยที่เป็นหูดที่อวัยวะเพศมักเกิดจาก HPV ชนิด 6 และ 11 และร้อยละ 70 ในผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกมักเกิดจาก HPV ชนิด 16 และ 18(1)
วัคซีน Gardasil® เป็น Human Papillomavirus Quadrivalent (ชนิด 6, 11, 16, และ 18) ซึ่งใช้ในเด็กหญิงอายุตั้งแต่ 9 ปี จนถึงหญิงอายุ 26 ปี เพื่อป้องกันมะเร็งปากมดลูก มะเร็งอุ้งเชิงกราน มะเร็งช่องคลอด และมะเร็งทวารหนักที่เกิดจาก HPV ชนิด 16 และ 18 และสามารถป้องกันหูดที่อวัยวะเพศที่เกิดจาก HPV ชนิด 6 และ 11 ได้ด้วย นอกจากนี้เพศชายก็สามารถฉีดเพื่อป้องกันโรคดังกล่าวได้เช่นกัน โดยวิธีการบริหารยาคือ ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ (intramuscular injection) 0.5 mL ซึ่งฉีดที่เดือนที่ 0, 2 และ 6(2) หรือ 0, 1, 6 โดยฉีดเข็มที่ 1 ห่างจากเข็มที่ 2 อย่างน้อย 1 เดือน และฉีดเข็มที่ 3 ห่างจากเข็มที่ 2 อย่างน้อย 3 เดือน ซึ่งควรให้วัคซีนต่อเนื่องกันทั้ง 3 เข็มภายในระยะเวลา 1 ปี ดังข้อมูลที่ได้จากบริษัทยาดังนี้

การศึกษาเปรียบเทียบการให้วัคซีนแบบมาตรฐาน (เดือนที่ 0, 2, 6) และแบบทางเลือก (เดือนที่ 0, 3, 9 หรือ เดือนที่ 0, 6, 12 หรือ เดือนที่ 0, 12, 24) พบว่าการให้วัคซีนแบบ เดือนที่ 0, 3, 9 และ เดือนที่ 0, 6, 12 ไม่ด้อยไปกว่าการให้แบบมาตรฐาน และอาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้บ่อยคือ อาการปวดบริเวณที่ฉีดโดยมีความคล้ายคลึงกันในทุกกลุ่ม(3)
สรุป: ดังนั้นผู้ป่วยรายนี้สามารถฉีดวัคซีนเข็มที่ 3 ต่อได้โดยไม่ต้องเลื่อนวันนัด โดยจะต้องฉีดห่างจากเข็มที่ 2 (พ.ย.) อย่างน้อย 3 เดือน (ก.พ. เป็นต้นไป) แต่ต้องฉีดเข็มที่ 3 ไม่เกินเดือน ก.ค. เนื่องจากจะต้องฉีดให้ครบ 3 เข็มภายใน 1 ปี เพื่อให้การฉีดวัคซีนยังคงมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรค และไม่แตกต่างกับการฉีดแบบมาตรฐาน
เอกสารอ้างอิง :
1. DiPiro JT, Yee GC, Posey LM, Haines ST, Nolin TD, Ellingrod V. Pharmacotherapy: A pharmacological approach. 11th ed: Mc Graw Hill; 2020.
2. Gardasil® [package insert]. Whitehouse station (NJ); MSD: 2011.
3. Neuzil KM, Canh DG, Thiem VD, Janmohamed A, Huong VM, Tang Y, Diep NT, Tsu V, LaMontagne DS. Immunogenicity and reactogenicity of alternative schedules of HPV vaccine in Vietnam: a cluster randomized noninferiority trial. JAMA. 2011 Apr 13;305(14):1424-31.